Saç tökülməsinin səbəbləri. 9 yayğın səbəb

Saç Tökülməsi Nədir?

 Sağlam bir baş dərisi ortalama 100 min tükə sahibdir amma yetkinlərdə yuyulma və daranma səbəbindən 1 gündə orta hesabla 80-120 tük normal hesab edilir. Saç tökülməsi; Kimyəvi maddələrə məruz qalma, hormonal və qidalanma faktorları, genetik faktor, saç böyüməsi pozğunluqları, dərmanlar, stres və baş dərisi xəstəlikləri səbəbindən baş verə bilər. Sağlam bir insanda saç tökülməsi 2 aya qədər davam edə bilər. İldə 3 dəfə təkrarlanan saç tökülmə müddəti 2 ayı keçərsə, bu zaman diqqətli olmaq lazımdır çünkü bəzi ciddi xəstəliklərin müjdəçisi ola bilr. Saç tökülməsi ümumiyyətlə tətikləyici faktordan 2-3 ay sonra başlayır və bu amillər müalicədən 5-6 ay sonra normallaşa bilər.

Bir saçın ömrü təxminən 3 ə hissəyə bölünür. Böyümə mərhələsi ən uzun sürən mərhələdir, bu zaman saçlar orta hesabla ayda 1 sm böyüyür. Bu mərhələni bitirən saçlar daha sonra 1 neçə həftə davam edən bir gözləmə mərhələsinə daxil olur. Orta hesabla 2-3 həftə davam edən bu 2 ci mərhələdən sonra saçlar tökülmə mərhələsinə daxil olacaq. Tökülmə mərhələsinə daxil olan saç, bu zaman saç kökü ilə əlaqəsini itirir və 2-3 ay ərzində tökülür. Bu müddət daranma və yuyulma prosesləri ilə dahada azala bilər, amma uzadıla bilməz. Bu mərhələnin  sonunda, saçlara heç bir şey edilməsə də, lakin saçlar özbaşına töküləcək. Bu zaman Tökülmüş saçlar yerinə saç köklərindən yeni saçlar çıxar. Bu proses bir ömür boyu davam edir. Saça baxdıqda hansı hərhələdə olduqunu xarici görünüşündən başa düşmək olmur və istənilən vaxt saçların 80-90% -i böyümə mərhələsində, 2-3% -i istirahət mərhələsində, 10-20% -i tökülmə mərhələsində olur. Saçımızı yumadığımız günlərdə gündə “80” -ə qədər saç telinin tökülməsinin normal olduğuyla razılaşmaq məntiqi yuxarıda göstərilən saçların fiziologiyasından irəli gəlir. Bu dövürləri bilmək, müalicənin niyə saç tökülməsində uzun müddət çəkdiyini anlamaqda da çox vacibdir.

Saç Tökülməsinin 9 Səbəbi

1) Vitamin və mineral çatışmazlığı

Qidalanma problemi olmasa da, qanda vitamin və mineral çatışmazlığı saç tökülməsinin əsas səbəblərindən biridir. B12, D vitamini, folik turşusu, biotin, sink, dəmir kimi vitamin və minerallar azdırsa, saç qidalana bilmir və tökülür. Dəmir çatışmazlığı olmadıqda belə, dəmir qatqısı saç tökülməsinə çox müsbət təsir göstərir. 

2) Genetik amillər

Qadınlarda və kişilərdə saç tökülməsinin səbəbləri tam fərqlidir. Kişilərdə rastlaşdığımız saç tökülməsi, ilk öncə, genetik və insanların % 60-dən çoxunda görülən kişi tip hormonlarla əlaqəli saç tökülməsidir. Bu formada saç tökülməsi xroniki xarakter daşıyır. Yaş artdıqca keçəllik də artır. Erkən yaşlarda başlayan daxildən vitaminlərlə aparılan möhkəmləndirmə müalicələri,  tökülmə sürətini yavaşlatır. Bu forma saç tökülməsi qadınlarda da rast gəlinir. Ən əsasda ailəsində keçəllik problemi olan insanlar özlərində saç tökülməsi riski ilə qarşılaşırlar. Günümüzdə 18-20 yaşlarında başlayan kişi tipli saç tökülməsi əksər halda gənc qızlarda görülür. Bu vəziyyətin öncəki illərlə müqayisədə həddindən artıq çox qarşılaşmasının səbəbləri stres, yalnış qidalanma, uzun zaman aclıq və hormonal problemlərdir.

3) Dəri problemləri

Bəli Dəri və daxili problemlər də saç tökülməsinə səbəb ola bilər. Dəri ilə əlaqəli tökülmələrin çoxu saç dərisin əhatə edən xəstəliklər baş dərisinə təsir etdikdə meydana gəlir. Saçlar sızanaq, normadan artıq yağlı dəri, göbələk xəstəlikləri kimi xəstəliklərdən qaynaqlanırsa, saç tökülməsi qaçılmaz ola bilər. Bu tökülmələrin müalicəsini ilk öncə dəri xəstəliyinin müalicəsi ilə həyata keçiririk.

4) Səhv yemək vərdişləri

Qidalanma nəticəsində saç tökülməsi digər bir ümumi amildir. Çünkü saçlar canlı bir orqandır və onun da qidalanması mütləqdir. Müntəzəm və balanslı bir pəhriz yeməmək, uzun müddətli aclıq, vahid bir pəhriz və karbohidratları çox olan qidaları istehlak etmək son nəticədə saçlara təsir edə və tökə bilər.

5) Hormonal problemlər

Əgər insanda hormonal problemlər, menstruasiya gecikmələri və ya pozğunluqlar varsa, tüklərin artması, həddindən artıq sızanaqlar və sürətlənmiş çəki artımı varsa, bu faktorlara saç tökülməsi əlavə edilərsə, bu zaman hormonal saç tökülməsindən danışmalıyıq. Bu problemlərin mənbəyini aybaşının 2-ci və ya 3-cü günü bir qan testi ilə təyin etmək lazımdır. Bu tip saç tökülmələrində hormonal müalicə təsir göstərir.

6) Bəzi daxili xəstəliklər və dərman istifadəsi

Bir sıra xəstəliklər; Tiroid bezi xəstəlikləri və ya bu xəstəliklər üçün istifadə edilən dərmanlar, revmatik xəstəliklər, istifadə olunan hormonlar, kilo vermə həbləri, böyrəküstü vəzi xəstəlikləri, şəkərli diabet, doğuşa nəzarət həbləri və bəzən bu nəzarət həblərini kəsmək saç tökülməsinin əsas səbəblərindəndir.  Qəfil saç tökülməsinə başlandığı təqdirdə əməliyyatlar, qızdırmalı xəstəliklər, dərman zəhərliliyi, qan tökülməsi, ağır travma nəzərə alınmalı səbəblərdən ola bilər.

7) Doğum və kimyəvi terapiya prosesi

Bütün bunlardan başqa saç tökülməsinin 2 əsas səbəbi var. Bunlardan biri doğuşdan 2-4 ay sonra başlayan doğuşdan sonrakı dağılma. Hamiləlik zamanı tökülməli, ancaq tökülməməli olan saçların qəfil tökülməsindən qaynaqlanır.

Hamiləlik dövründə yüksək miqdarda olan hormonlar saçlara gözəl təsir edir. Doğuşdan sonra hormonlar azalmaga başlayır, saçlara olan təsir isə 3-4 ay çəkir. Bu isə uşağın gülməsi ilə eyni vaxta düşür. Əgər bu dövrdə qadında hər hansı qidalı maddələrinin defisiti, stress vəziyyəti və s. yaranarsa, sağlamlıq problemləri əmələ gələrsə, bu proses daha uzun çəkər və saçların bərpası üçün mütəxəssisə müraciət etmək lazım gələr.

8) Kosmetik amillər

Artan kosmetik vərdişlər mexaniki, kimyəvi və fiziki saç tökülməsinə səbəb olan digər amillərdir. Başqa sözlə, saçları möhkəm bağlamaq, həddindən artıq isti saç fenlerdən istifadə, saç rəngini açmaq üçün istifadə olunan müxtəlif boyalar, ağartıcılar,  keratin düzləşdirmə üsulları saçları xaricdən zədələyərək saç tökülməsinə səbəb olur. Bu vəziyyətdə yeganə müalicə saçın bu tətbiqlərə məruz qalmasının qarşısını almaqdır. Saçlar üçün lazımi möhkəmləndirmə və qulluq proseslərinin daxildən tətbiqi yenidən istədiyiniz görünüşü təmin edir.

9) Stress və depressiya

 Həddindən artıq stres hər hansı bir xəstəlik kimi saç tökülməsinin bir səbəbidir. Depressiya, narahatlıq, psixoz və müalicəsində istifadə olunan dərmanlar saçlara təsir göstərə və tökülməsinə səbəb ola bilər.Saçlar qısa müddətdə gündəlik həyatda bir çox amillərdən təsirlənə bilən canlı bir orqandır. Bu məlumatın işığı altında, insanın həyatında bir şey səhv olduğu zaman, şəxs əvvəlcə özünün çəkisini çəkməli, daha sonra lazım olduqda bir mütəxəssisdən kömək istəməlidir. Çünki ətrafdan yalnış və eşidilən məlumatlar xəstələrin vaxt itirməsinə səbəb ola bilər.